Karayolu taşımacılığı, istenilen ürün ve eşyaların karayolu üzerinden taşınması denebilir. Taşınan tüm ürünlerin denizyolu ve demiryolu gibi farklı taşıma yollarına götürülmesi, taşımanın sadece karayolu kullanılarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Karayolu taşımacılığında aktarma yapılması taşımacılığın türünün değişmesine neden olmaktadır. Taşımacılığın yapıldığı ülkenin karayolu yasalarına göre düzenlemeler yapılması, güzergah üzerinde karşılaşılabilecek sorunların da önüne geçilmesini sağlayacaktır.
Karayolu taşımacılığı, istenilen ürün ve eşyaların karayolu üzerinden taşınması denebilir. Taşınan tüm ürünlerin denizyolu ve demiryolu gibi farklı taşıma yollarına götürülmesi, taşımanın sadece karayolu kullanılarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Karayolu taşımacılığında aktarma yapılması taşımacılığın türünün değişmesine neden olmaktadır. Taşımacılığın yapıldığı ülkenin karayolu yasalarına göre düzenlemeler yapılması, güzergah üzerinde karşılaşılabilecek sorunların da önüne geçilmesini sağlayacaktır.
Karayolu üzerinden yapılan taşımacılıkların büyük avantajlarından bir tanesi farklı firmalara ait ürünlerin aynı araç içerisinde taşınmasıdır. Diğer taşımacılık yöntemlerinde şirketlerin taşıma için kendine belirtilen bir alanı satın alması ve bu alanı depo olarak kullanarak taşımayı gerçekleştirmesi gerekmektedir. Ancak karayolu taşımacılığında araç içini tamamen doldurmak yerine sadece ihtiyaç duyulan kadar alanın kullanılması, taşımacılığın en büyük avantajıdır.
Karayolu taşımacılığında taşınan tüm eşyalar gönderici firma ve taşımayı gerçekleştiren lojistik firması arasında yapılan anlaşma ile güvence altına alınmaktadır. Taşıma sigortası ve benzeri korumalar sayesinde taşınan ürünlerin kaybolması ya da hasar görmesi gibi durumların önüne geçilmektedir. Bununla birlikte gelişen teknoloji ile birlikte tüm taşıma araçlarının ve dolayısı ile eşyaların anlık olarak konumlarının bilinmesi de mümkündür.
Karayolu taşımacılığında diğer uluslararası transfer çeşitlerinde olduğu gibi belirli evrakların doldurulması ve hem ürüne hem de gönderici ve alıcı firmaya ait bilgilerin verilmesi gerekmektedir. Peki, karayolu taşıma belgeleri nelerdir ve belgeler nasıl doldurulmalıdır?
Karayolu taşımacılığında diğer taşımacılık yöntemlerinde olduğu gibi farklı evraklar olmalıdır. Bu evraklar taşınan eşyanın güvenliğini sağlamak hem de yol boyunca geçilen gümrüklerde eşyaların detaylarının daha kolay öğrenilmesini sağlamak için önemlidir. Peki, karayolu taşıma belgeleri nelerdir?
Karayolu taşımacılığında kullanılan belgeler şu şekilde sıralanmaktadır:
Yukarıda verilen belgeler, karayolu üzerinden eşya taşıması yapmak isteyen tüm firmaların doldurması gereken evraklardır. Bu nedenle evrakların hazırlanmasında dikkatli davranılmalı ve firmalardan istenilen tüm bilgiler eksiksiz şekilde verilmelidir. Peki verilen evraklar nedir ve hangi amaçla kullanılır?
Karayolu taşıma belgesi, kamyon ve tır gibi büyük araçlar kullanılarak yapılan tüm eşya taşıma işlerinde kullanılan belgedir. Karayolu taşıma belgesi, uluslararası anlamda yapılan tüm taşımalar için düzenlenmesi zorunlu bir belgedir. Karayolu taşıma belgesi, Ticari Mallar Güzergah Anlaşması çerçevesinde düzenlenmektedir. Belge üzerinde yükü gönderen ve alan firmaların bilgileri, yüke dair bilgiler ve taşıyıcı firmanın bilgileri yer almaktadır. Taşımanın detayları ve ürün içeriklerine de belge içerisinde yer verilmelidir.
Karayolu taşıma belgesi genel olarak bakıldığında taşınan ürünün başına gelebilecek her türlü soruna karşı ürünü güvence altına alan bir belgedir. Bu nedenle düzenlenmesi esnasında ürüne ve firmalara ait bilgilerin eksiksiz şekilde ifade edilmesi, taşınan ürünün başına gelebilecek zararlara karşı bir koruma sağlayacaktır. Taşınan ürünlerin bir kısmının ya da tamamının yolda kaybolması ya da zarar görmesi gibi durumlarda taşıyıcı lojistik firması ve alıcı firma arasındaki tüm sorumluluklar karayolu taşıma belgesi üzerinde yer almaktadır. Hazırlanan belgeler üç nüsha şeklinde düzenlenir ve düzenlenen bu nüshalardan ikisi alıcı ve gönderici firmada bulunurken bir tanesi de taşımayı gerçekleştiren lojistik firmasında bulunur.
Paket postası makbuzu, yurt dışına gönderilecek eşyanın posta ile gönderilmesi durumunda düzenlenmesi gereken belgedir. Hazırlanan posta gönderisinin direkt olarak alıcı firmaya teslim edilebilmesi için paket postası makbuzu hazırlanmalıdır. Hazırlanan paket Posta İdaresi’ne teslim edildikten sonra karşılığında gönderi detaylarını içeren posta makbuzu alınmaktadır.
Tır karnesi, taşıyıcı firmanın elinde bulunması gereken zorunlu belgelerden biridir. Taşımayı gerçekleştirecek olan lojistik firmasına ait aracın dolu ve boş ağırlığı ile birlikte aracın plaka numarası ve firma bilgileri tır karnesi üzerinde yer almalıdır.
Tır karnesinde taşımayı gerçekleştirecek olan aracın boş ağırlığının yer alması gerekirken aynı zamanda araç yüklendikten sonra dolu ağırlığının da ölçülmesi gerekmektedir. Dolu ve boş ağırlıklar tespit edildikten sonra aracın bağlı olduğu firma bilgileri ve araç plaka numarası da tır karnesine işlenmelidir.
Tır karnesi olmadan yapılan taşımalarda eşyaların gümrükten çıkışına karşı bir sorun bulunmaz. Ancak tır karnesi olmayan araçların gümrükten dolu şekilde çıkışına izin verilmeyeceği için bu gibi durumda tır karnesi bulunan başka bir araçla taşımanın yapılması gerekir.
FİATA Tesellüm Belgesi, karayolu taşımacılığına özel olarak hazırlanmış bir belgedir. Nakliyeci makbuzu yerine de kullanılabilen FİATA belgelerini kullanmak için öncelikle FİATA’ya üye olunmalı ve ardından lisans alınması gereklidir. Lisans alındıktan sonra hazırlanan FİATA belgesi taşınan yüklere ait detaylı bilgileri içerir ve taşıma sırasında eşyalar ile bulunması gerekir. Eşyaların nakliyesinin ardından ise FİATA belgesinin orijinal nüshasının eşyaları teslim alan ithalatçı firmaya teslim edilmesi gereklidir.
Nakliyeci makbuzunun demiryolu taşımacılığında kullanılması zorunlu iken karayolu taşımacılığında da sıklıkla tercih edilmektedir. Karayolu taşımacılığında nakliyeci makbuzu eşyanın taşınmasını gerçekleştiren lojistik firması tarafından düzenlenmektedir. Eşya taşımacılığı direkt olarak ihracatçı firmanın kendisi tarafından gerçekleştiriliyorsa nakliyeci belgesi firma tarafından hazırlanmalıdır.
Eşyaların taşınması sırasında ihracatçı firma malların taşınması için gereken tüm belgeleri ve mallara ait makbuzu lojistik şirketine teslim eder. Makbuza karşılık taşımanın lojistik firması aracılığı ile gerçekleşeceğine dair hazırlanan nakliyeci makbuzu ise lojistik firması tarafından ihracatçı firmaya teslim edilir. Taşımanın gerçekleşeceğine dair detayları içeren evraklar, nakliyeci makbuzu yerine geçmektedir.
